Kultywowanie tradycji "Majówek" w Kamieniu |
Wieczorne majowe modlitwy i śpiewy przy krzyżach i kapliczkach przydrożnych mają w gminie Kamień długoletnia i bogatą tradycję. Według ustnie przekazywanych wiadomości przy kapliczce w Kamieniu - Górce coroczne majowe modlitwy i śpiewy odbywały się od 1882 roku tj od czasu jej wybudowania a przy krzyżach w Pruśinie, Krzywej Wsi i Łowisku prawdopodobnie wcześniej. W ostatnich dniach kwietnia każdego roku w godzinach popołudniowych przybierano obraz w kapliczce w bibułkowe kwiaty, ustawiano bukiety z polnych kwiatów, świecono lampki wykonane domowym sposobem z masła... Podobnie było przy innych kapliczkach krzyżach i figurach w gminie.Ta piękna tradycja kontynuowana jest również teraz co można zobaczyć przejeżdżając przez nasze wsie lub na wykonanych aktualnie zdjęciach. „ Majówki” rozpoczynały się w godzinach wieczornych po skończonej pracy w polu i gospodarstwie ,gdy było wszystko posprzątane ,obrządzone i robiło się chłodniej. Dla wielu jej uczestników modlitwa i śpiew był wypoczynkiem po ciężkiej pracy w rolnictwie. W okresie gdy w Kamieniu nie było jeszcze świątyni a/ do kościoła trzeba było iść do Górna lub Jeżowego/ , kiedy kościoła nie było w Łowisku ,Krzywej Wsi, Podlesiu , Błoniach ,w „ majówkach” uczestniczyło dużo mieszkańców starszych i młodzieży. Po wybudowaniu świątyń cześć osób zrezygnowała z „majówek” pod figurami i kapliczkami na rzecz nabożeństw majowych w Kościołach. Obecnie codzienne majowe modlitwy i śpiewy odbywają się tylko przy kapliczce w Kamieniu-Górka , krzyżu na posesji Sudoła Władysława w Górce i w Łowisku na posesji Bogunia[ załączamy zdjęcia ] W innych miejscach odbywają się również ale z mniejsza częstotliwością. W okresie miesiąca maja, każda figura i krzyż z wizerunkiem Matki Bożej jest udekorowana i świeci się przez całą dobę lampka. Obrzędy przy kapliczce w Górce prowadziła i rozpoczynała śpiew zawsze jedna z starszych mieszkanek . Przez bardzo długi okres Elżbieta Rodzeń [Hażbitka], obecnie prowadzą prawnuczki budowniczego kapliczki Walentego Bochenka - Emilia Pirog i Czesława Partyka. Najczęściej uczestniczą: Aniela Rodzeń, Genowefa Gancarz, Maria Urbanik, Janina Sądej, Emilia Piróg żona Józefa, Ewa Janiec, Zofia Piedel, Jan Janiec, Jolanta Janiec, Zofia Bochenek, Waleria Rodzeń. W Górce u Sudoła prowadzi Krystyna Hanus uczestniczą również; Aniela Delekta, Maria Piróg, Józef Łach, Eleonora Błądek, Maria Spieczna, Maria Piróg, Genowefa Rodzeń. Krystyna Sitarz, Maria Kumiega, Genowefa Bednarz, Katarzyna Kuryś, Monika Piróg. Uczestnicy korzystają z śpiewników i książeczek do nabożeństwa lub zeszytów z ręcznie przepisanymi pieśniami. W trudnych latach zaborów i okupacji majowe modlitwy miały również podtekst patriotyczny. Mimo zakazu zgromadzeń, modlitwy i śpiewy nadal się odbywały. Jedna z osób uczestniczących w nabożeństwie czuwała w pobliżu drogi a w przypadku zbliżania się żandarmów ostrzegała uczestników by mogli ukryć się w gąszczu drzew otaczających kapliczkę, podobnie było przy innych krzyżach i figurach. Układ majówek jest zachowany, podobny jak przed 100 laty. Wcześniej rozpoczynano majówki odmawianiem dziesiątka różańca, obecnie - Apelem Jasnogórskim. Następnie śpiewana jest Litania oraz antyfona - Pod Twoją obronę i pieśni Maryjne śpiewane na melodie, które przetrwały od najdawniejszych czasów. Na zakończenie odmawiany jest Anioł Pański, pieśń „Już nas nocka zaszła” i Apel Jasnogórski. Niektórzy pamiętają czas kończenia majówki pieśnią - „Wszystkie nasze dzienne sprawy”. Dawniej wiele radości, sprawiały nabożeństwa majowe szczególnie młodzieży. Były okazja do wspólnego przebywania i radości z najpiękniejszego miesiąca w roku, cieszenia się urokiem wiosennej przyrody. Bywało, że pod koniec majówki przychodzili chłopcy by odprowadzić do domy młode dziewczyny. Obecnie w tych tradycyjnych śpiewach i modlitwach biorą udział przeważnie osoby starsze i dzieci.
Kamien dnia 25 maja 2011r. opracował J C
|