Jan Studzieński vel Studziński - zasadźca wsi Kamień |
|
|
|
czwartek, 13 marca 2025 18:47 |
Niewiele wiadomo o zasadźcy Janie Studzieńskim. W Polsce w XVI wieku nazwisko Studzieński vel Studziński mogło być związane z miejscem zamieszkania, np. z miejscowością o nazwie Studzień lub Studzińce. Nasz zasadźca Jan Studzieński z racji poręczenia przez Starostę Sandomierskiego, który 9 lat wcześniej polecił zasadźcę o tym samym nazwisku królowi Zygmuntowi Augustowi, a Ten aktem lokacyjnym wydanym na zamku w Lublinie, w dniu 8 sierpnia 1569 r. powołał na zasadźcę również „szlachetnie urodzonego” Stanisława Studzieńskiego herbu Gryf do założenia wsi Ossówka. Obaj wywodzili się prawdopodobnie ze Studzieńca pod Rogoźnem w Poznańskiem, gdzie o tym samym nazwisku oraz herbie gryf mieszkali Studzieńscy.
Sołtys Stanisław Studzieński, dzięki wsparciu nowego starosty sandomierskiego Andrzeja Firleja herbu Lewart wystarał się o nowy akt lokacyjny. W dniu 29 kwietnia 1578 r., a więc w roku lokacji wsi Kamień król Stefan Batory wydał oficjalne potwierdzenie dokumentu z 1569 r., w którym podtrzymał wszystkie postanowienia swego poprzednika i zachęcał do dokończenia tworzenia wsi Ossówka. Więcej
W dokumencie lokacyjnym król Stefan Batory nadaje: „Uprawnienie lokowania wsi zwanej Kamień przy potoku Pruszyna dane szlachetnemu Studzieńskiemu”. Za „radą starosty naszego sandomierskiego, uznaliśmy, że lokowanie i umieszczenie tej wsi powinniśmy powierzyć i zlecić szlachetnemu Janowi Studzieńskiemu, którego szczególne starania, troska, i wysiłek w zajmowaniu się sprawami gospodarskimi przez tegoż starostę nam polecone zostały, jako też pismem tym naszym niniejszym powierzamy i zlecamy, oraz dajemy mu i przyznajemy nienaruszoną i absolutną władzę i możliwość lokowania, erygowania, zakładania i zbudowania wsi zwanej Kamień, jako to się zwykło mówić, na surowym korzeniu, do granic dziedzicznych wsi pewnych szlachciców, zwanych Łętownia i Kopki, przy potoku nazywanym Pruszyna. I chcemy, by w tej wsi miał dla siebie dozwolone i swobodne, by lokować i ustanawiać tylu rolników to jest kmieci, na półwłókach, i tak samo zagrodników na określonych porcjach pola, ilu w obrębie granic naszych lasów, w tym miejscu się znajdujących, będzie można lokować i ustanawiać. Tymże rolnikom i wieśniakom wyznaczy majątki rolne dla wykorzenienia i dla uprawy, na ich własny użytek, do wspomnianej rzeki Pruszyna, a także innej rzeki zwanej Przędzel, oraz w innych miejscach stosownych i dogodnych, w obrębie granic tejże wsi Kamień. Będą także mieli wszyscy mieszkańcy wsi Kamień swobodną możliwość w sąsiednich lasach naszych pasania swojego bydła i trzody, oraz innych zwierząt pociągowych, oraz wycinki drzew i pni, na użytek budynków, oraz wycinki drewna wszelkiego rodzaju, na opał i na wszelki inny użytek domowy, w tychże lasach naszych.”
Jan Studziński vel Studzieński także zasadzał w 1599 r. wieś Komorów oraz inne wioski na Zasaniu. Bardzo ważną rolę w życiu gospodarczym puszczy odgrywało wprowadzenie funkcji leśniczego. W 1571 roku Hieronim Gostomski wojewoda poznański, starosta sandomierski za zgodą króla Zygmunta Augusta założył w pobliskim Komorowie „urząd leśniczy lasów sandomierskich" (prefektura lasów sandomierskich). Równocześnie starosta sandomierski powołał na leśniczego Jana Studzińskiego. Z powyższego wynika, że Studzieńscy mieli zaufanie u starostów sandomierskich, a za ich radą królowie powierzali im odpowiedzialne zadania do realizacji swoich planów.
Pierwsze zabudowania w Kamieniu powstały zapewne na siedzibę dla zasadźcy, jednocześnie trwało intensywne karczowanie lasu. Wycinką drzew musieli zajmować się profesjonaliści tj. drwale. Jednocześnie prowadzono prace ciesielskie w celu zgromadzenia materiału budowlanego na budynki. Nasuwa się pytanie skąd pochodzili ci pracownicy z tymi zawodami, i to w samym środku puszczy? Po sąsiedzku istnieje już wieś Jeżowe założona przez Serafina Czcibora Dubanowskiego 1554 r. Niedaleko bo w Woli Zarczyckiej równocześnie lokowana jest wieś na prawie niemieckim, której zasadźcą był Piotr Zarczycki na podstawie aktu lokacyjnego wydanego przez Króla Stefana Batorego w czerwcu 1578 r. W pobliżu (15 km) znajdowały się już: Rudnik i wieś Kopki. Na południe od Kamienia trwała lokacja wsi Ossówka. Od 200 lat istniała Wola Raniżowska. Niewątpliwie, te dwie lokacje mają ze sobą związek, choćby personalny, ale też musiała istnieć współpraca i wymiana doświadczeń oraz pracowników. Pomimo bardzo intensywnej kolonizacji w okolicy wieś Kamień dzięki korzystnym warunkom dla osadników (20 lat wolnizny) powstała dość szybko bo w 1611 roku wg „lustracji An 1611 nie powinna mieć więcej , tylko dwadzieścia siedem pełno łanków (kmieci jedno łanowych) N. 27 y cwierć excepto, zagrodników których na ten czas siedem być miało.” Więcej
Pod budowę został wybrany bezpieczny teren z dostępem do wody jak najbliżej terenów przeznaczonych pod uprawy rolne. Ponadto rozplanowano teren dla przyszłych osadników. W dalszej kolejności rozpoczęto rekrutację kmieci pod nadziały wydzielonych działek. Patrząc na mapę gminy Kamień, daje się zauważyć w jaki sposób dokonano podziału tych terenów. Pola aktualnych mieszkańców Nowego Kamienia tzw. „Kameralne”, a za kolonizacji józefińskiej nazwane „Steinau” w całości należały do zasadźcy. Pozostałe tereny zajęte zostały przez osadników. Układ posesji oraz pól wskazują, że Prusina musiała być częściowo zasiedlona jeszcze przed lokacją wsi Kamień i prawdopodobnie byli to Mazurzy oraz Prusowie - uciekinierzy z Prus albo północnej części Mazowsza, którzy stanowili siłę roboczą przy realizacji lokowanej wsi Kamień.
Władysław Wąsik
|
środa, 05 lutego 2025 16:27 |
Młody, zdolny człowiek, którego Rodzice i Rodzina ma związek z gminą Kamień i wsią Podlesie.
Łukasz Kołodziej (ur. 1996 w Rzeszowie) - syn Władysława i Bożeny, wnuk Piotra Kołodzieja z Podlesia. Od wczesnych lat wyróżniał się osiągnięciami, zarówno w nauce, jak i w sztuce. Już jako uczeń zdobywał laury w kuratoryjnych konkursach historycznych oraz w krajowych i międzynarodowych konkursach chóralnych z zespołem Pueri Cantores Resovienses.

Jako jeden z nielicznych uczniów z Podkarpacia, otrzymał prestiżowe stypendium United World Colleges, które umożliwiło mu naukę w renomowanym Stonyhurst College w Wielkiej Brytanii. Tam jego pasje i zaangażowanie przyniosły mu liczne nagrody, zarówno za wyniki w nauce, jak i osiągnięcia sportowe oraz artystyczne.
Po ukończeniu Stonyhurst College, Łukasz podjął studia z Filozofii, Polityki i Ekonomii (PPE) na University of Warwick w Wielkiej Brytanii. Jego wybitne osiągnięcia akademickie i zaangażowanie studenckie zaowocowały rocznym stypendium na Uniwersytecie w Północnej Karolinie w USA w Chapel Hill (najstarsza publiczna uczelnia USA), oraz wymianą akademicką na Sciences Po Paris, jednym z najbardziej prestiżowych instytutów nauk politycznych w Europie.
W trakcie studiów na Warwick, Łukasz współpracował z Prof. Jonothanem Neelands’em jako asystent naukowy. Ta współpraca zaowocowała dalszymi studiami na Warwick Business School, gdzie współtworzył pierwsze w Anglii narzędzie do profilowania miejsc kultury, docenione przez Brytyjski Departament Kultury, Sportu i Mediów.
Po zakończeniu edukacji, Łukasz dołączył do austriackiego startupu Bitpanda, gdzie wspomagał kadrę zarządzającą w zakresie danych i informacji biznesowych. Ponad rok później, rozpoczął pracę w służbie cywilnej Unii Europejskiej. Jako członek interdyscyplinarnego zespołu DATA w Europejskim Trybunale Obrachunkowym w Luksemburgu, zajmował się cyfryzacją działań Trybunału, promując innowacyjne technologie w audycie. Jego rozwiązania zostały opublikowane przez Europejską Organizację Najwyższych Organów Kontroli jako wzorcowe innowacje w zakresie kontroli i prezentacji wyników.
Poza pracą zawodową, Łukasz aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym, do niedawna jako członek Luksemburskiego Chóru Kameralnego oraz polskiego zespołu folklorystycznego „Polanie”. Jako członek zarządu stowarzyszenia NetworkPL, wspiera polskich pracowników organizacji międzynarodowych.
Jego zaangażowanie i osiągnięcia zostały docenione przez liczne stypendia i nagrody, w tym m.in. Aspen Institute Young Leaders Programme (2023), European Forum Alpbach Young Scholar (2023), OSCE-UNODA Scholarship for Peace (2022), Google BOLD (2020), BCG EmpowerPL (2019), oraz prestiżowy program Fulbright (2024).
W 2024 roku, jako pierwszy polski stypendysta Fulbright w historii, Łukasz został przyjęty na Rządową Szkołę im. John F. Kennedy na Uniwersytecie Harvarda, gdzie otrzymał również nagrodę JFK Fellowship jako pierwszy Polak w historii. Jego studia w zakresie zarządzania w publicznym sektorze dedykowane dla przyszłej kadry zarządzającej są w pełni finansowane przez tę uczelnię na okres dwóch lat. Na Harvardzie Łukasz został asystentem naukowym w dwóch renomowanych ośrodkach badawczych - Growth Lab prowadzony przez światowej sławy ekonomistę prof. Riccardo Hausmanna oraz Belfer Center, uznawany przez wielu za najważniejszy akademicki think tank na świecie w zakresie spraw międzynarodowych.
Towarzystwo Przyjaciół Kamienia |
O Królu Stefanie Batorym - kilka ciekawostek |
|
|
|
sobota, 25 stycznia 2025 16:55 |
Batory (węg. Báthory) - dynastia książąt Siedmiogrodu na przełomie XVI i XVII wieku. Jej najbardziej znanymi przedstawicielami byli król Polski Stefan Batory oraz hrabina Elżbieta Batory. Ród ten wywodził się ze szlachty węgierskiej. W XIII wieku w nagrodę za zasługi wojenne przedstawiciele rodu otrzymali od króla Władysława IV majątek Bátor, od którego przyjęli potem nazwisko. Stefan III z gałęzi Ecsed był palatynem Węgier (zginął w 1444 w bitwie pod Warną, gdzie był chorążym wojsk Władysława Warneńczyka). Stefan VII (zm. 1530) został w 1519 palatynem Węgier. Walczył m.in. w bitwie pod Mohaczem, która spowodowała upadek królestwa węgierskiego. Po klęsce pod Mohaczem Węgry podzieliły się między stronników różnych pretendentów do tronu. Ten podział dotknął także Batorych - Stefan VII opowiedział się za Ferdynandem Habsburgiem i po ucieczce spod Mohacza zorganizował jego elekcję na króla Węgier, natomiast przedstawiciele linii Somlyó poparli Jana Zapolyę. W efekcie brat Stefana VII, Andrzej IV otrzymał od Ferdynanda godność bana Belgradu, a jego syn Bonawentura był gubernatorem Siedmiogrodu w okresie, gdy opanował go Ferdynand. Z kolei Stefan VIII z linii Somlyó został mianowany przez Zapolyę wojewodą Siedmiogrodu. Jego synem był Stefan IX, który został wojewodą, potem księciem siedmiogrodzkim, a następnie królem Polski. Taki wzrost znaczenia przedstawiciela rodu spowodował, że członkowie linii Ecsed również odwrócili się od Habsburgów - Jerzy VI (syn Andrzeja IV) poślubił siostrę króla Stefana, Annę, łącząc obie gałęzie rodu. Owocem tego małżeństwa była córka Elżbieta, znana z legendy o kąpaniu się we krwi młodych kobiet w celu zachowania młodości.
Wybór Stefana Batorego na króla Polski spowodował przekazanie Siedmiogrodu w regencję innym przedstawicielom rodziny. Początkowo Transylwanią władał starszy brat Stefana, Krzysztof (zm. 1581), później Zygmunt (syn Krzysztofa, zm. 1613), po śmierci Stefana książę Siedmiogrodu. Po nim władzę przejęli kolejno: Andrzej (kuzyn Zygmunta, także biskup warmiński, kardynał) oraz Gabriel (bratanek Andrzeja). Bratanica Gabriela Zofia (zm. 1680) poślubiła księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego. Linie Ecsed i Somlyó wygasły ostatecznie w XVII w., dłużej przetrwali jedynie przedstawiciele rodu Batorych noszący nazwisko Simolin, którzy przenieśli się do Prus i Kurlandii, służąc m.in. jako rosyjscy dyplomaci. W XIX w. przedstawiciele tej rodziny powrócili do nazwiska rodowego przyjmując tytuł hrabiów Batory. Więcej
Stefan Batory pochodził ze znakomitego rodu SAMLYO, z którego jeden z członków o imieniu Wencelin jak głosi legenda zabił smoka za co otrzymał przydomek BATHOR.
|
Więcej…
|
|
|