Jak może czuć się pasjonat genealogii dowiadujący się już na początku swoich poszukiwań, że księgi metrykalne dla jego rodzinnej miejscowości przepadły w zawierusze wojennej, bądź niedługo po niej? Cóż może zrobić jeśli wszystkie relacje i publikacje milczą na temat losów tych bezcennych dla historii rodziny dokumentów? Jak ma odszukać swoje korzenie, połączyć nici pokrewieństwa z przodkami nie mając do dyspozycji wiarygodnych źródeł informacji?

     Na szczęście takie rozterki już nie dotyczą nas - mieszkańców Kamienia!

     W tym miejscu - na początku niniejszego opracowania - chciałbym serdecznie podziękować: Kanclerzowi Kurii Diecezjalnej w Rzeszowie - Ks. Piotrowi Steczkowskiemu za zezwolenie na dostęp do ksiąg parafialnych, oraz Ks. Kanonikowi Marianowi Gwizdakowi - Proboszczowi naszej Parafii za zaufanie i zgodę na publikację skanów, które wykonałem z Kamieńskich Ksiąg Metrykalnych sprzed utworzenia samodzielnej parafii 1784-1907.

     Podziękowania kieruję również do Inspektora Ochrony Danych Osobowych Diecezji Sandomierskiej - Ks. Macieja Kołodziejskiego za ogromne wsparcie w dostępie do archiwów parafialnych tej diecezji, jak również Ks. Janowi Kardasiowi - Proboszczowi parafii Jeżowe za wielkie zaufanie oraz zgodę na publikację ogromnej ilości skanów, które wykonałem z ksiąg metrykalnych dla Jeżowego, Nowosielca, Cholewianej Góry, Pogorzałki, oraz zapowiedzi przedślubnych i alegat zawierających mnóstwo danych o mieszkańcach dawnego Kamienia.

     Kamień jak wszyscy dobrze wiemy był podzielony przez wieki między dwie parafie: Jeżowe i Górno, dlatego też należy mówić o dwóch „kompletach” ksiąg, które zgodnie z ówczesnym zwyczajem zostały przekazane do nowopowstałej samoistnej parafii. Przejdźmy zatem do krótkiej prezentacji wszystkich bezcennych dla nas i naszej historii rodzinnej woluminów:

Księgi dla Kamienia z parafii Górno (chronologicznie):

     W opracowaniu Andrzeja Ruraka „Kamień w przeszłości i dziś” Radomscy opisani są jako jeden z najstarszych rodów zamieszkujących teren Kamienia. Z tego rodu wywodzi się wielu działaczy społecznych, urzędników, profesorów, wojskowych i księży. Drzewo genealogiczne tej starej rodziny prowadzone jest od XVII wieku. Na przestrzeni lat wielu jej członków wyprowadziło się z naszej rodzinnej miejscowości i przeniosło w różne części kraju. Obecnie potomków Radomskich spotkać można na ulicach Warszawy, Szczecina, Torunia i wielu innych miast i wsi. Część rodziny emigrowała również za ocean, gdzie mieszkają do dzisiaj. Rodzina ta obfitowała w osoby o różnych talentach, a wielu jej członków związanych było z działalnością naukową.

     Dla przykładu brat mojego prapradziadka Michał, był dyrektorem gimnazjum w Krakowie, a jego syn. Ks. dr Bolesław był dziekanem Wydziału Teologicznego na KUL, a jego Brat Zdzisław był zawodowym dyplomatą. Mój prapradziadek, Marcin był kierownikiem kasy Reifensona, jego syn Jan z kolei zaczynał jako nauczyciel w gimnazjum w Nisku, żeby później stać się profesorem Akademii Rolniczej w Szczecinie. Jego działalności naukowej oraz życiorysowi poświęcona jest osobna publikacja. Szczególnie zasłużył się dla miasta Ostrołęki, gdzie po dziś dzień istnieje rondo jego imienia, na którym stoi poświęcony mu obelisk. Pamiętam jeszcze zaproszenie, które otrzymaliśmy jako rodzina profesora, na oficjalne otwarcie wspomnianego obiektu. Jan Radomski był profesorem botaniki, badał m. in. roślinność Puszczy Sandomierskiej. W latach 1935-1939 był dyrektorem Gimnazjum i Liceum w Ostrołęce. W okresie okupacji niemieckiej - wysiedlony już w 1939 z Ostrołęki - zorganizował tajną szkołę średnią GOLESIN w Jarnutach, pow. Ostrów Mazowiecki w Generalnym Gubernatorstwie. W latach 1945-1949 był organizatorem i dyrektorem Gimnazjum i Liceum w Kamiennej Górze.

     15 października 2024 miało miejsce spotkanie mające na celu upamiętnienie Setnej Rocznicy oddania do użytku budynku Szkoły Podstawowej w Kamieniu. Gmach służył wielu pokoleniom mieszkańców Kamienia. Uczniowie Szkoły Podstawowej uczyli się w nim od 1924 r. do czerwca 2004 r., kiedy to nowy rok szkolny rozpoczął się już w nowym, pięknym budynku szkolnym. Obecnie budynek dawnej Szkoły Podstawowej nadal służy celom edukacyjnym. Znajduje się w nim m.in. Biblioteka Publiczna oraz Szkoła Muzyczna, którą otwarto 30 stycznia 2015 r. Stało się to możliwe dzięki determinacji Wójta i władzy samorządowej. Pięknie wyremontowany i rozbudowany budynek byłej SP nadal służy uzdolnionej młodzieży z Kamienia i okolic, ucząc gry na instrumentach muzycznych.

     Spotkanie rocznicowe odbyło się właśnie w sali koncertowej Szkoły Muzycznej. Przybyłych gości powitał Przewodniczący Towarzystwa PK pan Józef Czubat, zaś prowadzenie dalszej części wydarzenia przejęła pani Genowefa Saj.

     Po przywitaniu wystąpiły dzieci ze Szkoły Muzycznej, prezentując kilka utworów muzycznych.

     Następnie wystąpił pan profesor Zespołu Szkół Grzegorz Boguń - nauczyciel historii, pasjonat i znawca historii lokalnej, autor wielu publikacji, członek TPK. Przedstawił historię szkoły od jej początków do 1939 roku. Temat historii budynku SP, czas wojny i lata powojenne, przejął pan Waldemar Kata - absolwent SP, z wykształcenia nauczyciel historii, zainteresowany historią naszej małej ojczyzny, który historię szkoły w Kamieniu opisał także w swojej pracy magisterskiej.

     W dalszej części wystąpił pan Rafał Wąsik - absolwent SP, absolwent UJ, dyrektor operacyjny, członek Zarządu firmy „Kobex”, prawnuk Konstantego Radomskiego, autora wspomnień o dawnym Kamieniu. Mówca przedstawił wybitnych członków swojej rodziny, której korzenie wywodzą się z naszej miejscowości.

     Gościem uroczystości był również pan Jan Adam Barański, którego przodkowie pracowali w tej szkole - byli to Państwo Wanda i Jan Barańscy. Pani Wanda pracowała jako nauczycielka. Cieszyła się wielkim autorytetem wśród mieszkańców. Organizowała szkolenia w zakresie upraw warzyw, kwiatów, sadów. Uczyła szycia, haftu, gotowania. Organizowała występy artystyczne. W okresie okupacji prowadziła tajne nauczanie w zakresie szkoły średniej. Później Pracowała w Nisku. Pan Jan Barański był nauczycielem. W latach 1915-1922 służył w wojsku. Po przejściu do cywila został nauczycielem, a potem dyrektorem szkoły w Kamieniu. Brał udział w kampanii wrześniowej. W czasie wojny przebywał w Bawarii i Francji. Po powrocie do kraju w 1946 r. wrócił do zawodu nauczyciela i ponownie objął stanowisko kierownika szkoły. Pan Jan Adam Barański podzielił się z publicznością swoimi wspomnieniami rodzinnymi. Na spotkanie przybył ze swoim wnukiem, co jest znaczące dla podtrzymywania historii w coraz młodszych pokoleniach.

     Kolejnym mówcą był pan Tomasz Sączawa - pasjonat historii, specjalizujący się w genealogii, zaangażowany w działalność TPK i Polskiego Towarzystwa Genealogicznego. Wystąpienie dotyczyło odkrytych ksiąg metrykalnych z lat 1784-1908.

     Mirosław Piędel absolwent SP, Przewodniczący Rady Gminy, zaangażowany w pracę TPK, odczytał fragmenty wspomnień z czasów szkolnych pana Władysława Wąsika.

     Pani Irena Maj-Surdyka jako Dyrektor SP podzieliła się wspomnieniami z zakończenia działalności Szkoły Podstawowej i zamknięcia dawnych murów na rzecz otwarcia nowego budynku Zespołu Szkół im. Św. Stanisława Kostki w Kamieniu. Symboliczny klucz został przekazany na ręce pana Józefa Czubata.

     Głos zabrali również Wójt Gminy Kamień pan Ryszard Bugiel oraz pan Jerzy Bednarz - absolwent SP, aktywny członek TPK, obecny Wicestarosta Rzeszowski, jeden z inicjatorów spotkań gwarowych, autor artykułów publikowanych na stronie internetowej i w rocznikach TPK.

     Panie z Biblioteki Publicznej przygotowały wystawę tematyczna, zaś panie z Koła Gospodyń zadbały o poczęstunek dla zgromadzonych gości.

Zdjęcia ze spotkania autorstwa pani Anny Łach można znaleźć tutaj