Media Artykuły z Mediów Księgi metrykalne Kamienia
| Księgi metrykalne Kamienia |
|
Jak może czuć się pasjonat genealogii dowiadujący się już na początku swoich poszukiwań, że księgi metrykalne dla jego rodzinnej miejscowości przepadły w zawierusze wojennej, bądź niedługo po niej? Cóż może zrobić jeśli wszystkie relacje i publikacje milczą na temat losów tych bezcennych dla historii rodziny dokumentów? Jak ma odszukać swoje korzenie, połączyć nici pokrewieństwa z przodkami nie mając do dyspozycji wiarygodnych źródeł informacji? Na szczęście takie rozterki już nie dotyczą nas - mieszkańców Kamienia! W tym miejscu - na początku niniejszego opracowania - chciałbym serdecznie podziękować: Kanclerzowi Kurii Diecezjalnej w Rzeszowie - Ks. Piotrowi Steczkowskiemu za zezwolenie na dostęp do ksiąg parafialnych, oraz Ks. Kanonikowi Marianowi Gwizdakowi - Proboszczowi naszej Parafii za zaufanie i zgodę na publikację skanów, które wykonałem z Kamieńskich Ksiąg Metrykalnych sprzed utworzenia samodzielnej parafii 1784-1907. Podziękowania kieruję również do Inspektora Ochrony Danych Osobowych Diecezji Sandomierskiej - Ks. Macieja Kołodziejskiego za ogromne wsparcie w dostępie do archiwów parafialnych tej diecezji, jak również Ks. Janowi Kardasiowi - Proboszczowi parafii Jeżowe za wielkie zaufanie oraz zgodę na publikację ogromnej ilości skanów, które wykonałem z ksiąg metrykalnych dla Jeżowego, Nowosielca, Cholewianej Góry, Pogorzałki, oraz zapowiedzi przedślubnych i alegat zawierających mnóstwo danych o mieszkańcach dawnego Kamienia. Kamień jak wszyscy dobrze wiemy był podzielony przez wieki między dwie parafie: Jeżowe i Górno, dlatego też należy mówić o dwóch „kompletach” ksiąg, które zgodnie z ówczesnym zwyczajem zostały przekazane do nowopowstałej samoistnej parafii. Przejdźmy zatem do krótkiej prezentacji wszystkich bezcennych dla nas i naszej historii rodzinnej woluminów: Księgi dla Kamienia z parafii Górno (chronologicznie): Tom I - Liber Copulatorum (małżeństw) 1784-1832 et Liber Natorum (urodzeń) 1784-1831
Księga małżeństw zawiera 411 aktów ślubów, które zostały już zindeksowane oraz opublikowane. Tom II - Liber Mortuorum (księga zmarłych) 1784-1831
Tom III - Małżeństwa 1832-1849, Urodzenia 1831-1837, Zgony 1831-1847
Tom VI - Zgony 1847-1866
Tom IX - Zgony 1866-1888 Tom X - Małżeństwa 1876-1889
Księgi dla Kamienia z parafii Jeżowe (chronologicznie):
Najstarsza, łączona księga metrykalna dla tej części Kamienia licząca 241 ponumerowanych kart, na końcu opieczętowana pieczęcią Starosty. Tom II - Liber Copulatorum (małżeństw) 1830-1862, Natorum (urodzeń) 1828-1854, Mortuorum (księga zmarłych) 1828-1858
Tom III - Z 1858-1884 Ciekawostką jest Księga Zmarłych zaczynająca się od zapisu; obejmująca akty zgonów od 5 grudnia 1900 do 1 lipca 1908 r.
Największą niespodzianką i ewenementem w okolicy jest jednak Status Animarum - czyli spis ludności prowadzony według danej rodziny zajmującej dany numer domu. Obejmuje numery domów podlegające głównie pod parafię Jeżowe (1-241, 406-436 oraz dodane karty późniejsze z niektórymi domami z zakresu 446-862) i w zależności od numeru domu sięgający „ojców rodziny” urodzonych w XVIII wieku. Na przykładzie Kamień numer 108 (dom moich przodków). Ten spis ma jeszcze jedną zaletę - zapisano w nim wielkość gospodarstwa, w tym przypadku 34 morgi i 569 sążni. Pojedyncza karta zapisana z obu stron może zawierać zapis genealogii kilku pokoleń zamieszkujących dany dom. To bezcenne źródło danych genealogicznych jest właśnie opracowywane oraz przygotowywane przeze mnie do publikacji.
Kolejnym bezcennym źródłem informacji są alegaty - czyli różnego rodzaju załączniki do metryk - głównie świadectwa urodzenia, wygłoszonych zapowiedzi oraz zgonów z innych parafii. Wśród skanów ogromnego zbioru alegat (ponad 7 tysięcy) z parafii Jeżowe, które ostatnio wykonałem są na przykład takie niezwykłe dokumenty dotyczące mieszkańców Kamienia: 1. „Zaświadczenie nadesłane do Urzędu Parafialnego z informacją o zgonie Zofii z Drzymałów Kowalskiej (...) lat 28, w Fabryce w Poturzynie, rodem ze wsi Kamienia w Galicji Austriackiej, zostawiwszy po sobie owdowiałego Andrzeja Kowalskiego - rok 1874.” 2. "Metryka Śmierci. Dnia 4-go lipca 1873 około 2-giej godziny po południu pomarł Karol Piróg pod miastem Dubięku w państwie Rosyjskim, naoczne świadkowie śmierci jego: Jędrzej Czubat i Wojciech Ślusarz po 35 lat wieku mających, zawiadomili dnia 5-go lipca 1873 księdza Wojciecha Makara tamtejszej parafii - że powyżej wymienionym dniu około 2-giej godziny po południu życie skończył - i wskutek tego ks. Makary do metryk śmiertelnych pod Nr. 33 w Dubięku wpisał - jako (że) zmarły i wyżej wymienieni świadkowie pochodzą rodem z Kamienia powiatu Niżańskiego z państwa Austriackiego, na co pieczęcią Urzędu parafialnego, oraz własnoręcznym podpisem stwierdził." 3. "Świadectwo. Ze strony urzędu gromadzkiego wsi Kamienia stwierdza się niniejszym iż Bazeli Majkowski rodem z Krępny - powiatu Żmigród przez 8 roki był zamieszkały w Steinau i tam się nauczył u znanego Michaela Rollwagena rzemiosła szewstwa, zaś od miesiąca września 1867 jest zamieszkały we wsi Kamieniu w której gminie zamyśla się ożenić z Rozalią córką Tomasza Bocheńka pod Nr. 465 Bazeli Majkowski zostaje do gminy przyjęty i względem jego moralności nie ma mu nic do zarzucenia.
Księgi zaginione dla całej ówczesnej parafii Jeżowe (z Kamieniem) Księgi metrykalne tzw. staropolskie dla parafii Jeżowe około 1926 r. zostały przekazane do Archiwum Diecezji Przemyskiej zgodnie z poleceniem ówczesnego Biskupa Przemyskiego. Niestety w 1940 roku zostały wraz z całym archiwum diecezjalnym zrabowane przez sowietów oraz umieszczone we Lwowie - miały trafić na makulaturę, lecz zajęcie miasta w 1941 przez Niemców zniweczyło ten plan. Zostały włączone do zasobu Archiwum we Lwowie a następnie około 1942/3 do Metrikenstelle Lamberg. Na rozkaz dr Randta wysłano je 21 marca 1944 do Sippenstelle Krakau gdzie dotarły bez strat (inne akta Metrikenstelle Lamberg w maju 1944 wywieziono do Rabki a jesienią 1944 do Brzegu gdzie przetrwały wojnę). Akta z Metrikenstelle Krakau końcem sierpnia 1944 wywieziono prawdopodobnie w Sudety (Jannowitz) a następnie w marcu 1945 prawdopodobnie do Coburga w Bawarii a stamtąd pod koniec wojny (kwiecień 1945) prawdopodobnie do Norymbergi. Obecnie czynione są starania o wpisanie tych ksiąg na listę strat wojennych.* Lista ksiąg (łączonych dla całej ówczesnej parafii): Parafia Rodzaj księgi Zakres księgi * Więcej w temacie zaginionych ksiąg z terenu dawnej Diecezji Przemyskiej oraz poszukiwań tychże - https://spisypoddanych.blogspot.com/2023/03/ksiegi-metrykalne-obecnie-zaginione-z.html
Zachowały się również duplikaty ksiąg metrykalnych dla ewangelickich mieszkańców Steinau i Kamienia. Przechowywane są w Archiwum Narodowym w Krakowie, a w ostatnim czasie zeskanowane przez Szymonai Nowaka. Możemy już swobodnie poszukiwać również tych korzeni na stronie Skanoteki. Linki dla poszukiwaczy do skanów:
|
