14 września 1578 roku król Polski Stefan Batory (drugi elekcyjny) wydał we Lwowie akt lokacyjny, na mocy którego została założona na ziemiach królewskich nasza rodzinna wieś Kamień.

     Co wiemy o królu?

     Urodził się 27 września 1533 roku w Somlyo, jego ojcem był Stefan Batory (1477-1534) wojewoda Siedmiogrodu, a matką Katarzyna Telegdi. Miał dwóch braci, byli starsi od niego: Andrzeja i Krzysztofa. Świetnie znał łacinę, miał wyrobiony charakter pisma. W młodości bawił na dworze wiedeńskim, jeździł z misją do Włoch. Kilka miesięcy studiował na najświetniejszym wówczas uniwersytecie w Padwie, uczył się sztuki rządzenia, polityki i rycerskiego rzemiosła w ciągłych walkach z Turkami. W początkowych latach wychowaniem przyszłego króla zajmowała się matka - Katarzyna Telegdi, a po jej śmierci najstarszy brat Andrzej. 24 maja 1571 roku Stefan Batory został wojewodą Siedmiogrodu, w tym dniu został także jednogłośnie okrzyknięty udzielnym władcą jako liber princepsTranssilvaniae.

     Był najwybitniejszym politykiem swoich czasów i wielkim patriotą węgierskim. Jego najważniejszym marzeniem było wyzwolenie i zjednoczenie ojczyzny Siedmiogrodu.

     15 grudnia 1575 roku odbyła się w Rzeczpospolitej kolejna elekcja, podwójna. Większość Senatu Rzeczpospolitej Obojga Narodów opowiedziała się za cesarzem Maksymilianem II, zaś masy szlacheckie okrzyknęły królem ostatnią Jagiellonkę - Annę, wybierając jej za męża księcia Siedmiogrodu Stefana Batorego.

     1 maja 1576 roku w katedrze wawelskiej Stefan Batory poślubił Annę Jagiellonkę i otrzymał koronę królewską. W chwili zawarcia związku małżeńskiego król miał 44 lata (tak długo był kawalerem). Jego wybranka miała już 54 lata. Wyboru Batorego na króla nie uznał jednak Gdańsk. Ostatecznie miasto uznało władzę króla 12 grudnia 1577 roku. Ukorzyło się i od tej pory stało wiernie przy królu hojnie, wspierając go finansowo.

"Stefan Batory" - Malarz: Marcin Kober. Najsłynniejszy z portretów króla, zachowany w klasztorze Misjonarzy na Stradomiu w Krakowie

     Zasługi króla:

     19 maja 1577 na synodzie duchowieństwa polskiego w Piotrkowie przyjęto uchwały soboru trydenckiego, w tym decyzję o przyjęciu kalendarza gregoriańskiego. Reformy tej dokonano ostatecznie w 1582 roku. Wprowadziły ją na początku tylko kraje włoskie, Hiszpania, Portugalia i Rzeczpospolita. Jej zwolennikiem jej był również król Stefan.

     Na sejmie w 1578 roku podjęto decyzję o utworzeniu piechoty wybranieckiej. Tworzyli ją wybrańcy - chłopi z dóbr królewskich. Posiadacz co dwudziestego łanu był zwolniony z odrabiania pańszczyzny i innych ciężarów w zamian za służbę w wojsku w razie wojny i odbywanie ćwiczeń wojskowych w niedzielę. Na jego rynsztunek składali się posiadacze pozostałych 19 łanów. Pracowali za niego na pańskim polu, a w czasie wojny obrabiali jego rolę. Siła bojowa piechoty została wykorzystana przez króla w czasie wojny o Inflanty. Piechota wybraniecka stała się symbolem chłopskiego patriotyzmu i chłopskiej krwi wylanej w obronie ojczyzny. Obronę rubieży powierzył król kozakom rejestrowym. Nadał im król dowódców, sztandar z Białym Orłem i surowy regulamin. Sprowadził także do kraju kilkunastu inżynierów z zagranicy i zapoczątkował funkcjonowanie oddziałów saperskich. Mieli za zadanie budować mosty pontonowe, ryć podkopy pod twierdzami przeciwnika, sypać umocnienia polowe. Jako pierwszy król Stefan Batory planował każdą kampanię wojenną w oparciu o mapy.

Polscy żołnierze z XVII wieku na rysunku Bohdana Wróblewskiego. Z lewej strony piechur wybraniecki, z prawej dragon - Muzeum Wojska Polskiego

     3 marca 1579 został ustanowiony Trybunał Koronny. Najwyższym sędzią w kraju był król, nie mógł jednak faktycznie sprawować tej funkcji, dlatego ustanowiono sąd apelacyjny, który działał na terenie Królestwa.

     1 maja 1579 roku król wydał akt fundacyjny i założył Akademię Wileńską. Uczelnia powstała z przekształcenia Kolegium Jezuitów w Wilnie w uniwersytet. Jej pierwszym rektorem był znany jezuita ksiądz Piotr Skarga.

Uniwersytet Wileński, dziedziniec - pobrano z Wikipedia org.pl

     W 1579 roku rozpoczął wojnę o Inflanty z Iwanem IV Groźnym. Zorganizował trzy kampanie: w 1579 zdobył Połock, w 1580 roku Wielkie Łuki a w 1581 uderzył na Psków. Niestety nie udało się mu go zdobyć. Wojna zakończyła się podpisaniem 15 stycznia 1582 roku w Jamie Zapolskim rozejmu na 10 lat. Król odzyskał Inflanty i zdobył ziemię połocką. Stefan Batory odepchnął Rosję na ponad 120 lat od Bałtyku.

     Ostatnie lata król poświęcił na przygotowania do wojny z Turcją, by przywrócić swojej ojczyźnie wolność. Plan nie został zrealizowany, bowiem śmierć przerwała przygotowania.

     Zmarł w Grodnie 12 grudnia 1586 roku. Zachorował nagle. Przyczyną było przemoczenie po forsownym polowaniu i kłopoty z nerkami. Został pochowany na Wawelu, z dala od swojej prawdziwej ojczyzny.

Nagrobek Stefana Batorego w kaplicy Mariackiej. Nagrobek wykonał Santi Gucci w 1595 roku. Fundatorem była Anna Jagiellonka - źródło: pl.wikipedia.org./wiki/Nagrobek Stefana Batorego

Bibliografia:
Grzybowski Stanisław: Król i kanclerz [w] Dzieje narodu i państwa polskiego, Kraków 1988.
Samsonowicz Henryk : Historia Polski do roku 1795, Warszawa 1985.
Wikipedia.org.pl

     444 lat później...

     14 września 2022 roku odbyło się spotkanie Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Kamienia, aby skromnie uczcić rocznicę lokacji naszej miejscowości. Przybyłych na spotkanie przywitał Prezes TPK pan Józef Czubat. Następnie pani Genowefa Saj odczytała fragment aktu lokacyjnego wydanego przez króla Stefan Batorego. Pan Józef Czubat poinformował zebranych o okolicznościach dotarcia do tak ważnego dla naszej miejscowości dokumentu i podkreślił, że niewiele miejscowości w Polsce może się pochwalić takim aktem lokacyjnym. W spotkaniu udział wzięli Józef Czubat, Mirosław Piędel, Genowefa Saj, Zofia Bednarz, Anna Kołodziej, Alicja Hawro, Alicja i Paweł Gutowscy, Zofia i Jerzy Bednarzowie, Beata i Grzegorz Boguniowie, Elżbieta i Antoni Partykowie, Helena i Jan Orszakowie.

Od lewej w pierwszym rzędzie: Antoni Partyka, Elżbieta Partyka, Zofia Bednarz, Jerzy Bednarz, Mirosław Piędel, Józef Czubat, Alicja Hawro, Paweł Gutowski,
od lewej w drugim rzędzie: Genowefa Saj, Zofia Bednarz, Anna Kołodziej, Jan Orszak, Helena Orszak, Alicja Gutowska, Beata Boguń, Grzegorz Boguń

Kamień, 14.11.2022 r.

Helena Orszak

     Towarzystwo Przyjaciół Kamienia otrzymało interesującą wiadomość o możliwości znalezienia informacji o swoich przodkach mieszkających w naszej wsi w 1926 roku na portalu „Nieskończenie Niepodległa. Polska 1926. Portret zbiorowy II RP” (adres strony tego portalu: www.polska1926.pl).

     Pan Adam Warchoł opracowując rodzinną genealogię znalazł tam informacje - tzw. adresy dziękczynne (imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, miejsce nauki lub pracy, adres zamieszkania) wielu osób z naszej wsi, którzy pomiędzy kwietniem a lipcem 1926 roku podpisali dokument „Deklaracja podziwu i przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych”.

     Dokument ten został przesłany przez rząd II Rzeczpospolitej Polskiej Kongresowi Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej na 150-lecie uchwalenia 4 lipca 1776 roku amerykańskiej Deklaracji Niepodległości. Z tej okazji naród polski postanowił podziękować narodowi amerykańskiemu za pomoc w odzyskaniu niepodległości Polski w 1918 roku, zarówno za poparcie polityczne, jak i wsparcie materialne i finansowe. Zebrano pięć i pół miliona podpisów Polaków, co stanowiło 20% ówczesnego społeczeństwa. I tam właśnie znajdują się podpisy mieszkańców Kamienia, głównie uczniów szkół istniejących wtedy na terenie naszej wsi.

     Portal „Nieskończenie Niepodległa. Polska 1926. Portal zbiorowy II RP” jest doskonałym narzędziem dla instytucji i indywidualnych użytkowników do uzyskania informacji o mieszkańcach Kamienia, naszych dziadkach i pradziadkach, ale i także o społeczeństwie tamtego okresu.

     Zapraszamy do korzystania z niego!

Kamień, 9 listopada 2022 roku

Józef Czubat

     Zarząd Towarzystwa Przyjaciół Kamienia dziękuje za przekazanie 1% podatku i darowizn na działalność naszej organizacji pożytku publicznego.

     W ubiegłym 2021 roku 178 podatników przekazało 11.356 zł podatku.

Przedsiębiorcy:
Monika Socha - Kamień
Andrzej Piróg - Krąków
Grzegorz Kołodziej - Zalesie gmina Jeżowe
Andrzej Kiełb - Łowisko
Marek Partyka - Nowy Kamień
Piotr Cyrana - Krzywdy gmina Jeżowe
Jan Zarzycki - Jeżowe

Podatnicy z Kamienia:
Helena i Jan Orszak, Anna i Tadeusz Marciniak, Waldemar Kata, Zofia i Stanisław Bednarz, Władysława Olko, Halina Watras, Anna Surdyka, Krystyna Hanus, Małgorzata Bałut, Agnieszka Chłanda, Magdalena Bałut, Janina i Stanisław Stolarz, Anna i Tadeusz Rembisz, Elżbieta i Antoni Partyka, Iwona i Piotr Partyka, Mieczysław Sudoł, Maria i Piotr Świerad, Wiesław Bałut, Czesława i Kazimierz Barabasz, Wojciech Łach, Wiesław Mączka, Dorota Błądek, Krystyna Sitarz, Eleonora Błądek, Zofia Wyka, Leokadia i Mieczysław Bochenek, Roman Sądej, Renata i Krzysztof Stec, Helena Makówka, Natalia Piędel, Jacek Kowal, Stanisław Krzyś, Mateusz Zdeb, Joanna Ćwikła, Anna Delekta, Kacper Jasiński, Wiesława i Jacek Drelich, Zofia Sabat, Grażyna i Stanisław Baran, Adam Dudzik, Zofia i Jerzy Bednarz, Wiesława i Andrzej Majka, Krzysztof Majka, Joanna Mazurkiewicz, Anna i Tadeusz Kołodziej, Marta i Marek Oczkowski, Halina i Józef Saj, Elżbieta i Mirosław Piędel, Zbigniew Drelich, Zofia i Jacek Partyka, Tomasz Polak, Wiesława Wiśniewska, Teresa i Wojciech Sądej, Maria Piróg, Józef Mączka, Tadeusz Polak, Maria Grabiec, Iwona Demkowicz, Anna i Leszek Stec, Stanisława Koper, Weronika Partyka, Stanisława i Józef Czubat, Janina i Marian Bujasz, Genowefa Bednarz, Stanisław Wilk, Maria Tupaj, Maria Bajek, Teresa Szaro, Maria Piędel, Stanisława i Tadeusz Baran, Maria Rusin.

Podatnicy z Nowego Kamienia:
Lucyna i Piotr Czubat, Jan Szostecki, Rafał Chojnacki,Genowefa i Józef Saj, Stefania i Tadeusz Olko, Maria Czubat, Wiesław Żak, Stanisław Cyran, Władysława Story, Małgorzata Bujdasz, Elżbieta i Mirosław Piędel, Józef Oczkowski, Genowefa Chojnacka, Rafał Chojnacki, Marcin Bolko.

Krzywa Wieś: Adam Kołodziej, Małgorzata Sobczuk, Mieczysław Matuła, Maria i Wiesław Pirog, Grzegorz Zarzycki, Joanna i Mateusz Bednarz.

Łowisko: Bożena i Marek Zdeb, Beata i Grzegorz Boguń, Urszula i Jan Kida, Maria Król, Zofia Sączawa.

Podlesie: Adrian Socha, Magdalena i Dominik Kata, Agata i Jacek Socha, Ewelina i Piotr Bochenek, Janusz Partyka, Maria i Wiesław Gwóźdź, Barbara i Damian Kołodziej, Tadeusz Sabat.

Rzeszów: Kazimiera Stachowicz, Agnieszka Łukaszewska.

Warszawa: Hanna Uzdowska.

Przemyśl: Wanda Cyrano.

Lublin: Jadwiga i Piotr Leszczuk.

Kraków: Maria i Stanisław Urbanik, Krzysztof Uzdowski.

Zawiercie: Urszula i Józef Surdyka.

Gogolin: Rozalia i Karol Czekała.

Głogoczów: Anna Pawlik-Wywrot.

Wrocław: Teresa i Stanisław Siut, Magdalena Kochaniec.

Markowizna: Piotr Surdyka, Ewa i Wiesław Stec.

Cholewiana Góra: Małgorzata i Józef Socha, Hanna i Stanisław Olejarz, Stanisław Stolarz, Stanisława i Tadeusz Socha, Dorota i Patryk Tabor, Władysława i Stanisław Blajerski, Stanisław Sudoł, Wiesława i Henryk Tabor, Zbigniew Olejarz.

Jeżowe: Kazimierz Surdyka, Bożena i Tadeusz Zaguła, Aniela i Czesław Sabat, Krystian Drabik, Antoni Drzymała, Grzegorz Bednarz, Marek Rogala, Beata i Józef Mścisz, Barbara i Wiesław Biżior, Elżbieta i Marek Ciak, Jacek Krawiec, Stanisław Bednarz.

Opole: Magdalena Piędel.

Głogówa Małopolski: Jan Krawiec.

Myślenice: Paweł Orawin.

Łańcut: Teresa Skiba-Belcar i Marek Belcar.

Sójkowa: Józefa Uchańska.

Dzikowiec: Justyna i Tomasz Partyka.

Krządka: Dominik Gola.

Anonimowo wpłaciło 12 podatników: 3 z Rzeszowa, 5 z Kamienia, 2 z Nowego Kamienia, 3 z Niska, 2 z Nowosielca.

Darowizny od osób fizycznych:
Teresa Siut - Wrocław, Wiesław Mariusz Kołodziej - Legnica, Józef Rodzeń - Słupsk, Bronisław Rodzeń - Warszawa, Tadeusz Krawczyk - Palikówka, Alicja Hawro - Kamień.

Dochody: 1% podatku - 11.356 zł, darowizny - 1.935 zł, razem 13.291 zł.

     Uzyskane środki finansowe przeznaczyliśmy na: opracowanie i wydanie cyklicznego Rocznika Towarzystwa Przyjaciół Kamienia. Wydanie po raz drugi pierwszej części książki „Kamień w przeszłości i dziś” autorstwa Andrzeja Ruraka, zorganizowanie spotkania z okazji 20. rocznicy wybudowania w miejscowości Duble Krzyża Przełomu Tysiąclecia, prowadzenie strony internetowej Towarzystwa, koszty obsługi strony internetowej, wydatki biurowe. Koszty w 2021 r. wyniosły 12.190 zł.

     Dziękujemy serdecznie wszystkim ofiarodawcom i prosimy o przekazanie Waszego podatku i darowizn w roku przyszłym.
     Szczególne podziękowanie za współpracę przesyłamy Pani Monice Socha, właścicielce Zakładu Ubezpieczeń.

Zarząd Towarzystwa Przyjaciół Kamienia
Józef Czubat, Jan Orszak, Zofia Bednarz, Genowefa Saj, Mirosław Piędel,
Krystyna Hanus,Joanna Mazurkiewicz, Paweł Gutowski, Antoni Partyka

Kamień, 2 listopada 2022 r.

     REMET CNC TECHNOLOGY jest nowoczesnym i dynamicznie rozwijającym się przedsiębiorstwem rodzinnym, funkcjonuje na rynku precyzyjnej obróbki metali oraz produkcji maszyn od 1995 roku. Wiele lat doświadczenia pozwoliło na rozpoznanie rynku oraz potrzeb klientów w zakresie przetwarzania drewna. Firma produkuje sprzęt do rozdrabniania gałęzi i oczyszczania terenów z zakrzaczeń. Fabryka handluje swoimi maszynami i wysyła je na cały świat. Dzięki temu Remet CNC Technology już teraz zatrudnia ponad 80 osób. Firma chętnie przyjmuje młodzież na praktyki zawodowe i przyuczenia do zawodu, a w swojej działalności korzysta też z usług innych lokalnych firm.

     Fabryka powstała w Łowisku, rodzinnej miejscowości Panów Marka i Pawła Piekutów właścicieli REMET CNC TECHNOLOGY. Została zbudowana w miejscu, gdzie kiedyś było torfowisko, które porastały trawy i krzewy. I to właśnie było jednym z impulsów do otwarcia fabryki sprzętu, który porządkuje takie tereny. To także pomysł na biznes lokalny.

     Przygoda Pana Marka w biznesie zaczęła się w 1990 r. od handlu spożywczo-przemysłowego. W 1995 r. zrodził się pomysł na działanie w strefie obróbki metali. Początki były bardzo trudne, doskwierał brak specjalistycznych maszyn, narzędzi i fachowców w branży obróbki skrawaniem. Pierwotnym kierunkiem funkcjonowania firmy było świadczenie usług jako kooperant dla większych firm w branży metalowej. Jednym z największych odbiorców wytwarzanych detali była i jest firma Transsystem, która projektuje i montuje linie montażowe w fabrykach samochodów na całym świecie (np. Mercedes, Audi, Porsche, Skoda, Tesla).

     Wielkim krokiem w rozwój firmy Remet był zakup w 2006 r. pierwszej maszyny sterowanej numerycznej (CNC), to pozwoliło na uzyskanie większej wydajności, jakości produkowanych detali oraz maszyn. Kolejnym dużym posunięciem było wybudowanie pierwszej hali produkcyjnej na obecnym miejscu.

     Produkcja rębaków, dziś główny produkt firmy, rozpoczęła się w 2010 r. Z roku na rok poszerzała się i gama nowych modeli, a przedsiębiorstwo się rozwijało. Nastała więc potrzeba zwiększenia produkcji maszyn, a żeby to było możliwe, zakupiono wypalarkę laserową, kilka maszyn CNC oraz roboty spawalnicze.

     Firma REMET CNC TECHNOLOGY jest jednym z większych producentów maszyn rolniczych i leśnych. Stale rozwija się, wdrażając nowe modele oraz rozpoczęto produkcję innowacyjnych mulczerów. Produkowane przez fabrykę rębaki, łuparki do drewna oraz mulczery zdobywają uznanie na rodzimym rynku w Polsce, jak i wśród odbiorców z całego świata. Jak podkreślają właściciele firmy, Marek i Paweł Piekut, jest to zasługa całego sztabu ludzi z działu projektowego, produkcyjnego i handlowego.

Na podstawie informacji właścicieli firmy REMET CNC TECHNOLOGY
Marka i Pawła Piekutów artykuł opracował
Mirosław Piędel z Towarzystwa Przyjaciół Kamienia