Ośrodek Kultury w Kamieniu |
Minęło 45 lat od powstania Gminnego Ośrodka Kultury w Kamieniu. Sięgając myślami wstecz chciało by się powiedzieć jak „z bicza strzel”, a tu człowiek jest o tyle lat starszy. Jako młody chłopak (24 lata), tuż po odbyciu służby wojskowej zostałem pracownikiem Urzędu Gminy w Kamieniu na stanowisku referent do spraw rolnych, jednak długo nie pourzędowałem, gdyż zalecenia odgórne były takie, aby w każdej gminie utworzono Dom lub Ośrodek Kultury. Wówczas Naczelnik Gminy p. Józef Czubat na „próbę” powierzył mi misję tworzenia takiej instytucji. Początkowo nie miałem ochoty, bo nie było żadnych wzorów aby coś podpatrzyć, zrobić plan działania, nie mówiąc o statucie czy budżecie. Bazą do działalności był Dom Ludowy z „lokatorami”: Kawiarnią Gminnej Spółdzielni i Laboratorium Analitycznym Ośrodka Zdrowia. Jednak nie najważniejsze były pomieszczenia czy biura, najważniejsi byli ludzie, których udało mi się zaangażować w upowszechnianie kultury w naszej gminie. Niedawno p. Czubat wyszperał moje sprawozdanie z pierwszych dziesięciu lat działań Gminnego Ośrodka Kultury w Kamieniu, które dzisiaj jest już historią i miłym wspomnieniem.
Budowa "domu ludowego" w Kamieniu - zdjęcie z 1950 roku
Treść sprawozdania:
Działalność kulturalno-wychowawcza Ośrodka Kultury w Kamieniu jako głównego koordynatora wszelkich poczynań w zakresie społecznego uczestnictwa w kulturze mieszkańców gminy w latach 1976-1985:
1976 - „Rok kultury w gminie”
Gminny Ośrodek Kultury w Kamieniu, województwo Rzeszów, powołany został decyzją Gminnej Rady Narodowej w Kamieniu z dniem 1-go kwietnia 1976 r. jako centrum kulturalne gminy. Funkcję dyrektora placówki powierzono Edwardowi Koniorowi. Bazą działalności GOK-u jest Dom ludowy zlokalizowany w centrum gminy oraz kluby: „Ruch” w Nowym Kamieniu i „Rolnika” w Łowisku. Wokół tej nowo powstałej instytucji skupiły się szerokie kręgi młodzieży, osoby starsze jak również dzieci. W swojej działalności może poszczycić się wieloma zespołami artystycznymi w skład których wchodzą: - Młodzieżowy i dziecięcy zespół taneczny prowadzony przez p. Irenę Sypko, - Kapela ludowa - Józef Sypko, - Zespół śpiewaczy KGW - Anna Sączawa, - Młodzieżowy zespół wokalno -instrumentalny „Romeo 75” - Edward Konior, - Zespół recytatorski - Emilia Gołąbek, Edward Konior. Zespoły te uświetniały niemal wszystkie imprezy organizowane w gminie. Bieżący rok został nazwany „Rokiem Kultury w Gminie”, toteż działające zespoły jak również działacze społeczno-polityczni postanowili zmobilizować jak najszersze grono społeczeństwa Kamienia, by wzięło czynny udział w upowszechnianiu kultury. Odbywały się różne i liczne konkursy, turnieje, odczyty, prelekcje oraz masowe spotkania przedstawicieli władzy z młodzieżą i rolnikami. Uruchomiono pierwszą dyskotekę dla młodzieży (jedyną na trasie Nisko - Rzeszów) z iluminacją świetlną, która cieszyła się ogromnym zainteresowaniem, przyciągając uczestników z okolicznych wsi i miasteczek.
|
Więcej…
|
Kamieńskie orkiestry - "Cebule" |
Teraz mówimy zespół muzyczny. Nieodzowny na weselu, balu, czasem pogrzebie. W dawnej historii Kamienia zespoły takie składały się w większości z członków jednej, dziś powiedzielibyśmy, muzykującej rodziny, więc nazwa orkiestry odnosiła się do nazwiska rodowego i co ciekawe w jej skład wchodzili tylko mężczyźni.
Orkiestra Cebulów wśród uczestników festynu
Ostatnio przedstawialiśmy orkiestrę Piekutów z Nowego Kamienia. Dziś wspomnienie o nie mniej sławnej orkiestrze synów Marii i Walentego Cebulów z Kamienia. Odziedziczyli oni talent muzyczny po ojcu, który grał na skrzypcach.
Wiktor Salowski,Tadeusz Cebula, Krystyna Cebula c.Tadeusza, Wiesław Cebula, zdjęcie z 1972 r.
Józef - grał na akordeonie, skrzypcach i saksofonie altowym, Tadeusz na saksofonie altowym i akordeonie, Paweł na saksofonie tenorowym, barytonowym i na skrzypcach, natomiast Stanisław grał na akordeonie. Zespół zasilała również swoim talentem Krystyna - córka Tadeusza (w latach 1969-1972) oraz syn Pawła Cebuli - Tadeusz, którzy grali na akordeonach. Cebulowie, a także ich kuzyn Wiktor Sakowski (saksofon tenorowy) grali na weselach, festynach, czyli potańcówkach na świeżym powietrzu lub w domach kultury, ale też brali udział w konkursach organizowanych przez Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, koncertowali w radiu i telewizji.
Od lewej Paweł Cebula,Tadeusz Cebula, Józef Cebula, Józef Sądej
Lata występów orkiestry przypadają na okres 1950-1990.
Później tradycje muzyczne rodziny Cebulów podtrzymywali synowie Tadeusza - Jerzy i Wiesław, grając w zespołach o nazwach: Wektor oraz Express.
Te bogate osiągnięcia muzyczne kontynuuje z wielkim powodzeniem zespół „Cebula Band”, którego trzon stanowią: Wiesław i jego synowie - Mirosław oraz Adrian.
"Cebula-Band" - Wiesław Cebula, Mirosław Cebula, Adrian Cebula, Sebastian Lesiczka i osoba anonimowa, zdjęcie z 2021 r.
Kamień, lipiec 2021 rok
Opracował Józef Czubat
Informacji udzielili - Małgorzata i Wiesław Cebula, Krystyna Pesney (Cebula) |
|
Podziękowanie dla Pani Ewy Krzyżek Sekretarz Towarzystwa Ziemi Niżańskiej |
Szanowna Pani,
proszę przyjąć serdeczne podziękowania za udostępnianie nam materiałów prasowych dotyczących historii Kamienia. Te unikalne dokumenty, odnalezione przez Panią w archiwach, są dla nas niezwykle cenne, zarówno jako źródło informacji o naszej przeszłości, ale także jako inspiracja do dalszych badań źródłowych. Podziwiamy Pani pracę i cierpliwość, której ona wymaga.
Towarzystwo Przyjaciół Kamienia |
W kalendarzu jest zapisanych wiele świąt. Niektóre wpisały się w tradycję polskiej wsi na stale. Takim świętem jest Święto Ludowe - święto wsi i jej ciężko pracujących mieszkańców. Tradycja świętowania narodziła się na naszym terenie, bowiem 30 maja 1903 r. w Rzeszowie na posiedzeniu Rady Naczelnej Polskiego Stronnictwa Ludowego jednogłośnie podjęto decyzję o ustanowieniu święta. Obchody święta wyrosły z tradycji chłopskiego udziału w Insurekcji Kościuszkowskiej słynnych kosynierów. Pierwotnie święto miało być obchodzone 4 kwietnia w rocznicę bitwy pod Racławicami lub w najbliższą niedzielę po 4. kwietnia, gdy dzień ten był dniem powszednim. Pierwsze Święto Ludowe było obchodzone w 1904 roku pod hasłem „Żywią i bronią”, które widniało na sztandarze kosynierów w powstaniu. Jednak tylko przez kolejne dwa lata organizowano uroczystości. Powrócono do tej tradycji 5 czerwca 1927 roku na Kongresie Stronnictwa Chłopskiego, podejmując uchwałę, że: „Dniem Święta Stronnictwa Chłopskiego jest pierwszy dzień Zielonych Świątek, który wszyscy członkowie każdego roku powinni obchodzić w sposób uroczysty przez wywieszanie sztandarów stronnictwa, ozdobienie domów zielenią”. Domostwa przyozdabiano świeżymi gałązkami, najczęściej lipowymi i brzozowymi, a wewnątrz domów układano we wzory zielony tatarak. Miało to być święto chłopskie, w uroczystościach mogły uczestniczyć tylko sztandary organizacji wiejskich. Święto obchodzone było do 1939 roku, bowiem w tym roku władze sanacyjne zakazały obchodzenia Święta Ludowego. W czasie wojny, tam gdzie działał ruch ludowy, święto obchodzono potajemnie. Dopiero po przemianach ustrojowych w 1989 roku, kiedy reaktywowano 5 maja 1990 roku Polskie Stronnictwo Ludowe, przywrócono obchody święta i symbole ruchu ludowego. Od 1931 roku są nimi: zielony sztandar, czterolistna koniczynka i „Rota”. Według tradycji każdy listek koniczyny coś symbolizuje. Pierwszy oznacza nadzieję, drugi wiarę, trzeci miłość, a czwarty szczęście.
31 maja 2020 roku w Kamieniu nie zapomniano o święcie. Uroczystość miała skromny charakter. Z tej okazji Zarząd PSL w Kamieniu zaprosił swoich członków i rodziny byłych działaczy ludowych z Kamienia na mszę świętą o godz. 11, która została odprawiona w Kościele Parafialnym pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Msza sprawowana była w intencji członków stronnictwa - zmarłych i żyjących działaczy ruchu ludowego z Gminy Kamień. Zgromadzonym uczestnikom mszy towarzyszył sztandar stronnictwa. Honory chorążego pełnił Józef Piekut, zaś asystę stanowili: Dawid Błądek i Gabriel Orszak. Mszę odprawił ksiądz proboszcz Marian Gwizdak. Obchody święta uświetnili swoją obecnością Wójt Gminy Kamień pan Ryszard Bugiel i pan Zbigniew Micał Dyrektor Biura Powiatowego PSL w Rzeszowie.
Helena Orszak |
|